Kitaplar

Cam Balık'ın Yolculuğu Deniz ve İnsan

Yavru yılan balığımız Cam Balık, anayurt yolculuğunun ikinci etabında önce meraklı bir yavru vatoz ile tanışıyor… Meraklı arkadaşı sayesinde insanların bulunduğu kıyılarda yüzüp onları anlamaya çalışıyor, makaslı ıstakoz gibi yeni türlerle tanışmaya, yaşadığı su ekosistemini almak için sorular sormaya devam ediyor. Karşılaştığı cam balık sürüsü ise anayurt yolunu macera dolu bir yolculuğa çeviriyor. Yakalandıkları trol ağlarından, soğutma suyu borularından kaçarken bir taraftan da deniz çayırlarının, yağmur damlalarının, İstanbul Boğazı’nın çift taraflı akıntısının tadını çıkartıyorlar.

Cam Balık'ın Yolculuğu Umut Pina

Yavru bir yılan balığı olan Cam Balık, okyanus sularında dünyaya gelmiş ve anayurduna dönmek için uzunca bir yolculuğa çıkmıştır. Bu zorlu yolculukta başına gelecek olanlardan korkup, bir rehberi olmadığı için üzülmekteyken kendisi gibi yavru iki yılan balığı ile daha karşılaşır. Üç küçük yılan balığı arkadaş olup birbirlerinin hikâyelerine tanıklık ederlerken, bir taraftan da karşılaştıkları diğer deniz canlıları sayesinde pek çok farklı maceranın içinde bulurlar kendilerini. Cam Balık, Buzlu Cam ve Kırık Cam, okyanustan Akdeniz sularına ulaştıklarında ise yepyeni bir türün boş kabukları ile karşılaşırlar: Pina! Kimsenin nereye gittiğini bilmediği pinalar Cam Balık’ın ilgini çeker ve her geçtikleri yerde onlarla ilgili bilgi toplamaya çalışır. Kısa bir süre sonra, kendi sularına çekilen Buzlu Cam ve Kırık Cam’la vedaşalma vakti geldiğini anlayınca da yoluna tek başına devam eder ve sonunda canlı bir pina ile karşılaşır. Cam Balık, Marmara Denizi’nde tanıştığı Umut Pina ve Yeşil Sakal sayesinde Akdeniz’deki pinalara ne olduğunu, pinaların deniz ekosistemi içindeki etkilerini, insanların ve sebep oldukları iklim krizinin ekosisteme verdiği zararı öğrenir. Cam Balık, yaşadığı bu deneyim ve bilgi dolu yolculuğun sonunda kendi sularına, anavatanına ulaşabilecek midir? Yoksa daha yaşanacak yeni maceralar, edinilecek yeni bilgiler mi vardır?

Deniz Meteorolojisi

İlk insanlardan günümüze önemini hiç kaybetmeyen atmosfer-deniz etkileşimi insanın eliyle değişmeye, bozulmaya başlamış durumdadır. İnsanlık denizlerin derinlerindeki sırrı henüz keşfe başlamışken, tüm sistem değişmeye başlamış, güncel tabirle "yeni normaller" oluşmaya yüz tutmuştur. Bu yüzden bu kitap, klasik bir ders kitabının ötesinde atmosfer ile deniz ve okyanusların birlikte anlaşılmasını, iklim değişimi ve bunun denizcilik sektörüne yansımalarını kapsayacak şekilde hazırlanmıştır. Kavramsal çerçevenin öne çıktığı ilk bölümde meteorolojinin tarihi gelişimi ele alındıktan sonra iklim, deniz ve okyanuslar genel olarak anlatılmıştır. Daha sonraki bölümler genelden özele giderek derinleşmiş, dünyanın atmosferi kapsamlı bir şekilde ele alınmış, hava olaylarının anlaşılması için düşey sıcaklık gradyanı konusu ayrıntılı olarak işlenmiştir. Hava şartları, mevsim ve zaman kavramlarının ele alındığı üçüncü bölümden sonra temel meteorolojik elemanlardan ısı, sıcaklık ve enerji konuları açıklanmıştır.

Su Ürünlerinde Modern Perspektifler

Su ürünleri insanoğlunun yeryüzünde var olduğu günden itibaren önemli bir besin ve istihdam alanını oluşturmuştur. Geçmişte kısıtlı imkanlar ile yapılan avcılık ve yetiştiricilik faaliyetleri günümüz teknolojisinin gelişmesi ile birlikte çok farklı bir boyut kazanmıştır. Bu bağlamda son yıllarda su ürünleri alanında yapılan bilimsel araştırmalarda kayda değer artışlar yaşanmıştır. Bilimsel çalışmalardaki artış ile eş zamanlı olarak su ürünleri sektöründe de büyük bir gelişme yaşanmış ve üretim miktarındaki artış hızı, sektörü dünyanın en önemli alanlarından biri haline getirmiştir. Günümüz dünyasında vazgeçilmesi mümkün olmayan bir kaynak durumunda olan su ürünleri kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı, yapılan bilimsel çalışmalar sonucu elde edilen verilerin kullanılması ile mümkündür. Bu noktada yapılan her bir çalışma su ürünleri kaynaklarının sürdürülebilir kullanımına katkı sunmaktadır.

Müsilaj Ağıt mı Umut mu?

Marmara Denizi’ni kapladığında varlığından haberdar olduğumuz müsilaj, denizle kurduğumuz yanlış ilişkinin sonucu. Denizi sihirbaz zannettik. Yıllardır 25 milyon insanın evsel atıklarını, Türkiye’nin yarısına hizmet sunan endüstrinin atıklarını, denizcilik faaliyetleri sonucu ortaya çıkan atıkları ve yoğun tarımsal üretimden kaynaklanan atıkları yeterince arıtmadan denize boca ettik. Denizin can damarı olan akarsuları birer atık kanalı haline getirdik. Yanlış avcılık teknikleriyle dibini kazıdık. Orijinal yapısının aslında kırılganlığının da bir göstergesi olduğunu dikkate almadık. Nedeni insan olan iklim değişiminin yıkıcı etkilerinin denizleri de ısıtacağını düşünmedik. Sonra müsilaj ortaya çıkınca suçlu aramaya başladık. Oysa müsilaj, kirlenen ruhlarımızın, denize karşı kaybettiğimiz saygının bir dışavurumuydu aslında. Eğer denizle olan ilişkimizi doğru bir temele oturtmazsak zamanı meçhul, tekrarı kesin yeni müsilaj kâbuslarıyla yüzleşeceğiz. Yol ayrımındayız. Ya denizin müsilajla verdiği mesajı alıp denizimizi kurtaracağız ya da vazgeçeceğiz. Bu kitap müsilajı tüm yönleriyle ele alıyor. Müsilajın oluşumunu, nedenlerini, kirlilik kaynaklarını akıcı bir dille açıklıyor. Müsilajla ilgili akla gelebilecek bütün soruları hepimiz adına sorarak cevaplıyor. Ağıt yakmayı bırakıp, müsilajdan yaptığı yuvasında neslini devam ettirmeye çalışan çırçır balığının yaktığı umut ışığının peşine düşmeyi öneriyor. Suçu başkalarına atmak yerine bireysel olarak yapabileceklerimizi bize hatırlatıyor.

Bilinmeyen Van Gölü

Mesleki yaşamının önemli bir kısmını Van Gölü’ne adayan Prof Dr. Mustafa Sarı, Bilinmeyen Van Gölü eserinde bizi Van Gölü’nün derinliklerine doğru bir keşfe çıkarıyor. Van Gölü’nün oluşumuyla başlayan bu keşif sürecinde, oldukça yüksek tepelerde bir gölün nasıl meydana geldiğine, çok uzak çağlardan bugüne dek kaç uygarlığa ev sahipliği yaptığına ve en önemlisi Van Gölü’nün incisi dediğimiz inci kefalinin gölde nasıl bir yaşam mücadelesi verdiğine tanıklık ediyoruz. Yazar, kaçak avcılık, göl turizmi, Van Gölü’nün kirlilikten korunması, batık arayışları, mikrobiyalitlerin keşfi gibi önemli konularla ilgili yaptığı çalışmaları bize anlatırken bir yandan da varlığı kanıtlanamayan Van Gölü Canavarı gibi çözülemeyen birçok efsaneleşmiş soruya da açıklık getiriyor.

Umut Işığı Sosyal Girişimcilik

Değişen toplumsal normlar, minimalist ve çok hoşumuza giden bir vatandaşlık anlayışı sundu bize. Oy ver, vergini öde, yasalara uy ve çağrıldığında orduya hizmet et. Bunların hepsi pasif görevler oysa. Gönüllülük, toplumsal sorunlara ilgi duymak, komşuya yardım etmek, sosyal sorunların çözümü için çalışmak tamamen isteğe bağlı. Bu bizi, toplumsal sorunlardan sadece devletin değil, bireysel olarak bizim de sorumlu olduğumuz anlayışından uzaklaştırdı. Sorunlar çeşitlenirken, katlanarak arttı. İşte sosyal girişimcilik bu devasa sorunları, çözülebilir boyutlara indirgeyerek çözen, aktif vatandaşlık görevini üstlenen insanların çabası sonucu ortaya çıktı. Doğa her gün nasıl yenileniyorsa, aynen toplumlar da sürekli bir yenilenme içinde. Huzurlu bir toplum için, sürekli yenilenen toplumsal normları anlayan, farkında olan ve toplumsal sorunları çözmek için sorumluluk alan ya da sorumluluk alanlara yardımcı olan yeni nesil vatandaşlık şuuruyla hareket etmek artık bir zorunluluk.

İnciler Yola Çıkıyor

“İnciler Yola Çıkıyor!” ile çocuklarınız Van Gölü İnci Kefali balıklarının öyküsünü öğrenecek. Bu kitapta anlatılan, sadece Van Gölü’nde yaşayan İnci Kefali balıklarını koruma ve yaşatma çabası çocuklara doğa sevgisi ve canlıları koruma bilinci aşılamayı hedefliyor. Doğada her bir canlının çok önemli olduğunu, türü tükenen hayvanların özel koruma gerektirdiğini keyifli bir dille ve resimlerle anlatan kitap, her yaştan çocuğa hitap edebiliyor. İnci Kefallerini korumak için ömrünü adayan Profesör Mustafa Sarı çocuklar için bu serüveni hikâyeleştirdi, Nura Aliosman resimlerini çizdi.

Vazgeçme: İnci Kefali Peşinde Bir Değişim Yolculuğu

Yeni girişimlerin her defasında başarısız olmasından bunalan, vazgeçmek isteyen ama vazgeçmeyi bilmeyen bir insanın, İnci Kefallerinden aldığı cesaretle ortaya çıkan ilham dolu değişim hikâyesi “Vazgeçme”Prof. Dr. Mustafa Sarı, kitapta inci kefalinin korunmasıyla ilgili faaliyetlerin akademik bir çalışmadan, bir toplumsal kalkınma projesine, bir değişim sürecine, ülkenin en zor bölgesinde dünya ölçeğinde tekrar edilebilir, sonuç alınabilir bir değişim modeline nasıl dönüştüğünü anlatıyor. Bu süreçte yaşanan trajikomik öyküleri değişim perspektifiyle akıcı bir dille okuyucuya sunuyor. İnci kefalinin peşinde zorluklarla, engellerle mücadele ederek geçirilen bir ömrün imbiklerinde süzülmüş derin mesajlar, gündelik dille, samimi ve duygu dolu bir üslupla veriliyor.

Bandırma ve Çevresi Deniz Sektör Raporu

Denizcilik sektörü çok disiplinli, kapsamlı ve karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu çalışmada Bandırma'yı merkeze alan bir yaklaşımla tüm paydaşların katkısını alarak denizcilik sektörünün mevcut durumu ortaya konuşmaya çalışılmıştır. Raporun Bandırma Belediyesi tarafından basılmış olması ayrıca kıymetli bir katkıdır.

Balıkçılık Yöneticisinin El Kitabı

Balıkçılık dünya çapında, yüz milyonlarca insan için temel besin kaynağı, iş ve rekreasyon alanı, dış ticaret ve daha başka bir sürü alanda fayda sağlayan bir sektördür. Balıkçılığın bu kadar önemli katkılarına rağmen, balıkçılık yönetimindeki tecrübelerimize göre sürdürülebilirliğin oldukça fakir olduğu, dünya çapında en iyi yönetildiği düşünülen balıkçılıklarda bile ciddi ekolojik, sosyal veya ekonomik sorunların en az biri ya da üçü birlikte görülmektedir. Bugünkü geldiğimiz noktada balıkçılıktan sağlanan faydanın devam edebilmesi, iklim değişikliği gibi gelecekte karşılaşılacak streslerle baş edebilmesi için balıkçılık ve akuatik ekosistemin korunması yönünde küresel bir ilgi vardır. Balıkçılık yönetimi, sürdürülebilirlik bağlamında balıkçılık aktivitelerinden bugünkü faydayı sağlarken gelecekteki faydaları da garantiye alan bir süreçtir. Geniş anlamda kabul gören hedef, balıkçılık kaynaklarından yararlanırken tüm faydanın bu jenerasyonda elde edilmesinden çok, gelecek jenerasyonların da dikkate alınması yönündedir. Balıkçılık yönetimi bazı durumlarda bunu başarırken, çoğu zaman başaramamaktadır. Bu kitap balıkçılık yönetiminin geniş ve oldukça kompleks görevlerine rehberlik etmeyi ve genel bir kabul olarak ihtiyaç duyulan bilgilerin temininde yaşanan eksiklikleri iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Konular, bireysel, resmî veya gayriresmî grup olarak balıkçılığı yönetecek modern balıkçılık yöneticisi için hayati olan teknikler, araçlar ve bunlarla ilişkili konuları kapsamak üzere beş ana kısımda ele alınmıştır. Bu kısımlar girişi takiben şöyle sıralanmıştır: Kısım I'de balıkçılığın birincil boyutları biyolojik, ekolojik, sosyal ve ekonomik olarak ele alınmıştır. Kısım II'de balıkçılığın kurumsal özellikleri ve yasal durumuna göz atılmıştır. Kısım III'te bir balıkçılıktan beklenen hedeflere ulaşmak için balıkçılık yöneticilerinin sahip olması gereken araçlar ve donanımlar açıklanmıştır. Kısım IV'te göstergelerin bilimsel bilgi içindeki rolleri ve referans noktalar tartışılmıştır. Kısım V'te balıkçılık yönetiminin uygulanması ve küçük ölçekli balıkçılık aktivitelerinin özel ihtiyaçlarıyla ilgili konular ele alınmıştır. Kitapta balıkçılık yönetişimiyle ilgili güncel durum, iyi uygulama örnekleri ve yönetişimin geleceğine ilişkin özet bilgilerin yer aldığı bir bölüm mevcuttur. Balıkçılık yönetiminde önemli bir yayın olan bu kitabın, balıkçılık yönetimi alanında hâlen aktif olarak çalışanlar ile balıkçılık yönetimine ilgi duyan yöneticiler ve bilim insanlarına faydalı olacağı düşünülmektedir. Balıkçılık ve akuatik bilimlerle ilgili araştırma kuruluşları ve üniversitelerin kütüphanelerinde mutlaka bulunması gereken bir kitap olduğunun altı çizilmelidir.

Balıkçılık Yönetimi

Balıkçılık Yönetimi; biyolojik, ekolojik, teknik, ekonomik, idari, sosyal, kültürel ve politik konular başta olmak üzere çok sektörlü ve çok bileşenli kararların alınmasını zorunlu kılan karmaşık bir yapıya sahiptir. Balıkçılık yöneticileri, bir taraftan sucul ekosistemdeki balık stoklarını korumaya çalışırken, bir taraftan da tüketicilerin bol ve ucuz balık yemesini sağlamaya çalışırlar. Görünüşte oldukça karmaşık olan bu yapı, balıkçılık yönetimi bilim alanı ile aydınlanmakta ve kolaylaşmaktadır. Balıkçılık yönetiminin teorik ve pratik konularını ele alan bu kitap, bir taraftan balıkçılık yönetimi için gerekli olan teorik altyapıyı akıcı ve tercüme ruhundan uzak bir dille anlatırken, diğer taraftan balıkçılık kararlarının oluşturulmasında başvurulacak temel yaklaşımları örneklerle açıklamaktadır. Kitabın son bölümlerinde “Bir balıkçılık yönetim planı nasıl hazırlanır ve uygulamaya geçirilir?” sorusu adım adım cevaplandıktan sonra Türkiye'de balıkçılık yönetimi bütünsel bir bakış açısıyla detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Balıkçılık Yönetimi kitabı, su ürünleri alanında eğitim alan her düzeydeki öğrenciler için olduğu kadar, balıkçılık yönetimi ile meşgul olan tüm uygulayıcılar için temel eser niteliğindedir.